Enerji Verimli Ulaşım: Sürüş Stili

Enerji ve Tabii kaynaklar bakanlığı ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından lansmanı yapılan Enerji Takımı projesi dahilinde hazırlanan tavsiyelerin ilk beşini Toplu Taşıma, Hız Sınırları, Araç Bakımı, Havalandırma ve Yolculukta Dikkat Edilmesi Gerekenler başlıklarında incelemiştik. Şimdiyse altıncı ve son başlık olan Sürüş Stili'ne bir göz atalım. Önceki makalelerde olduğu gibi aslında bildiğimiz veya tahmin ettiğimiz noktalardan oluşan başlık, otomobili en verimli şekilde, diğer bir değişle en düşük yakıt tüketimi ve egzoz salınımıyla sürebilmeyi sağlıyor.

Günümüzde zaman her şeyden değerli. Bir yerden diğerine çabuk ulaşmak da sürücülerin araçlarını olması gerektiğinden çok daha agresif kullanmasına neden oluyor. Kazandırdığı zaman saniyelerle ölçülebilecek bu stil güvenliği tehlikeye attığı gibi hem aracın çoğu parçasında gereksiz zorlanmaya hem de çok daha yüksek bir yakıt tüketimine neden oluyor.

Çoğunuzun daha önce duyduğunu düşündüğüm bir sözü unutmamak gerektiğini düşünüyorum; Performanslı kullanım için gaz, düşük tüketimli içinse fren pedalı önemlidir. Belirli bir sürate ulaşmak için gaz pedalı açısına bağlı olarak tüketilen yakıt miktarı aşağı yukarı aynı olsa da yapılan her frenle kazanılan enerjinin bir kısmının kaybedildiği unutulmamalı.

Unutmamamız gereken bir diğer nokta da güvenli takip mesafesinin sadece güvenlik için değil sabit süratle seyretmek için de gerekli olduğu. Yeterli mesafe sayesinde önünüzdeki aracın da ilerisinde seyir halinde olan otomobilleri görüp fren ve gaz pedallarına müdahale etme sıklığını rahatlıkla aşağıya çekebilirsiniz.

Hepinize verimli sürüşler dilerim.

Enerji Verimli Ulaşım: Yolculukta Dikkat Edilmesi Gerekenler

Enerji ve Tabii kaynaklar bakanlığı ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından lansmanı yapılan Enerji Takımı projesi dahilinde hazırlanan tavsiyelerin ilk dördünü Toplu Taşıma, Hız Sınırları, Araç Bakımı ve Havalandırma başlıklarında incelemiştik. Şimdiyse beşinci  başlık olan Yolculukta Dikkat Edilmesi Gerekenler’e bir göz atalım. Önceki makalelerde olduğu gibi aslında bildiğimiz noktalardan oluşan başlık, otomobili en verimli şekilde, diğer bir değişle en düşük yakıt tüketimi ve egzoz salınımıyla sürebilmeyi sağlıyor.

Özellikle tatilcilerin yollarda olduğu şu günlerde dikkat edilmesi gereken ilk nokta Araç Bakımı bölümünde de üzerinden geçtiğim servis ziyaretleri. Filtrelerin yanında frenler ve lastikler gibi güvenliği de doğrudan etkileyen parçaların da kontrol edilmesi verimliliğin yanında yol güvenliğini de artıracaktır.

Uzun yolda olmasa da şehir içi yolculuklarda sıklıkla karşılaşılan bir problem de eldeki işin gereği olan aracı kullanmamak. Çoğu zaman firmaların kiralık araç filolarından seçilen araçlar ne kadar büyürse tüketim değerleri de o kadar artmakta.

Şehir trafiğinde olduğu kadar uzun yolda da sorun olan aşırı ağırlıksa hemen hemen her aracın problemi. Otomobilleri bir araç değil yaşam alanı olarak kullanan sürücülerin sonradan kullanabileceği gereçleri bagajda taşıması hem gerekli olduğunda bagaj hacminin azalmasına neden oluyor hem de tüketimi artırıyor.

Otomobilin aerodinamik yapısını bozacak şekilde yükleme yapmanın da özellikle yüksek süratlerde ek tüketime neden olduğu unutulmamalı. Bu sorun göz önünde bulundurularak tasarlansalar da port bagajlar bile ister istemez hem araç performansını düşürür hem de yakıt tüketimini artırır.

Bir sonraki konumuz: Sürüş Stili.

Enerji Verimli Ulaşım: Havalandırma

Enerji ve Tabii kaynaklar bakanlığı ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından lansmanı yapılan Enerji Takımı projesi dahilinde hazırlanan tavsiyelerin ilk üçünü Toplu Taşıma, Hız Sınırları ve Araç Bakımı başlıklarında incelemiştik. Şimdiyse dördüncü başlık olan Havalandırma'ya bir göz atalım. Önceki makalelerde olduğu gibi aslında bildiğimiz noktalardan oluşan başlık, otomobili en verimli şekilde, diğer bir değişle en düşük yakıt tüketimiyle sürebilmeyi sağlıyor.

Yaz aylarının sıcaklığını iyiden iyiye hissettirdiği şu günlerde seyahat sırasında dikkat edilecek en önemli noktalardan birisi şüphesiz klima kullanımı. Evlerde kullanılan ortalama bir klima kadar güçlü olan otomobil klimaları ihtiyaç duydukları enerjiyi doğrudan motordan aldıklarından devrede oldukları süre boyunca tüketimi %5'e kadar artırma kapasitesine sahip. Haliyle performans düşüşünü de beraberinde getiren bu sistemin doğru kullanımı gereksiz yakıt tüketiminin önüne geçecektir.

Klima sistemleri maksimum fan hızında en yoğun soğutmayı yapamadıkları gibi sıcaklığın minimuma ayarlanması da pompalarının sürekli çalışması gerektiği anlamına geliyor. Bu ikilinin yanında yaşam alanı sıcaklığı makul bir seviyeye indiğinde iç sirkülasyon kullanılırsa sistemin üzerine düşen yükün azalacağı da bir gerçek. Bu durumda zamanla ağırlaşabilecek olan iç mekan havasını kısa süre cam açarak tazeleyebilirsiniz.

Konu cam açmaktan açılmışken özellikle şehir içi hızlarında camları açık tutmak klima kullanımında olduğundan daha az tüketim anlamına gelse de sürat arttıkça tüketimin de arttığını unutmayın. Özellikle yüksek süratlerde bilinçli klima kullanımının hem cebe hem de çevreye daha yararlı olabileceğini hatırlamakta yarar var.

Havalandırma ızgaralarını mümkün olduğu kadar kapatmamak taze havanın araç içerisine daha homojen bir şekilde dağılmasına yardımcı olacağından istenilen sıcaklık seviyesine daha çabuk ulaşılabilecektir. Ayrıca sıcaklığın sabit tutulması görevinin de havalandırma sisteminin "Otomatik" fonksiyonuna aktarılması gereğinden uzun süren klima kullanımının önüne geçecektir.

Bir sonraki konumuz: Yolculukta Dikkat Edilmesi Gerekenler.

Enerji Verimli Ulaşım: Araç Bakımı

Enerji ve Tabii kaynaklar bakanlığı ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından lansmanı yapılan Enerji Takımı projesi dahilinde hazırlanan tavsiyelerin ilk ikisini Toplu Taşıma ve Hız Sınırları başlıklarında incelemiştik. Şimdiyse üçüncü başlık olan Araç Bakımı'na bir göz atalım. Önceki makalelerde olduğu gibi aslında bildiğimiz başlıklardan oluşan Araç Bakımı, otomobili en verimli şekilde, diğer bir değişle en düşük yakıt tüketimiyle sürebilmeyi sağlıyor.

Motorlar yeni durumdayken henüz parçaları birbirine tam olarak alışmamış olduğundan performans düşüklüğü ve yüksek yakıt tüketimi gibi durumlara sebebiyet verebilirken aynı belirtiler üniteler yaşlandığında da, bu sefer parçalar aşındıkları için karşımıza çıkar. Aşınmanın önüne geçmek mümkün olmasa da yavaşlatılması olası. Aracın filtre, (varsa) buji ve diğer sarf malzemelerini önerilen zaman aralıklarında kontrol edip gerektiğinde değiştirmek hem cebe hem de çevreye yararlı olacaktır.

Küçük kontroller sürücüler tarafından da yapılabilirken egzoz gazı ölçümü gibi makinelerle yapılabilecek daha büyük kontrollerin yetkili servisler tarafından yapılması gerekiyor. Ülkemizde egzoz muayenesinde belirli sınırların altında kalınması yeterli olsa da seviyenin yükseliyor olmasının motor içerisinde veya egzoz sisteminde bazı terslikler olduğunu belirtebileceği unutulmamalı.

Son yıllarda çok rağbet görmeseler de araçların kullanım kitapçıklarında bakım konusunda önemli bilgiler bulunur. Özellikle otomobil boş ve dolu durumdayken lastiklerdeki basınç ve motor yağı akışkanlığını belirten uyarılara uymamak toplamda %20 gibi bir tüketim artışına neden olabileceği gibi lastik patlaması ve motor sarması gibi kimsenin istemeyeceği olaylara da sebebiyet verebilir. Önemi büyük olan bu ikili hakkında gerekli uyarılar sürücü kapısı içerisinde ve motor kaputunun altında da görülebilir.

Bir sonraki konumuz: Yolculukta Dikkat Edilmesi Gerekenler.

Enerji Verimli Ulaşım: Hız Sınırları

Enerji ve Tabii kaynaklar bakanlığı ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından lansmanı yapılan Enerji Takımı projesi dahilinde hazırlanan tavsiyelerin ilkini Toplu Taşıma başlığında incelemiştik. Şimdiyse ikinci başlık olan Hız Sınırları'na bir göz atalım. Toplu Taşıma başlığında olduğu gibi aslında bildiğimiz noktalardan oluşan Hız Sınırları, otomobili en verimli şekilde, diğer bir değişle en az yakıt tüketimiyle sürebilmeyi sağlıyor.

Günümüzde araçlar hiç olmadıkları kadar hızlı olsalar da fabrika verisi tüketim değerlerine ulaşmak için özel şartların sağlanması gerekiyor. Bu şartlardan en önemlileri viteslerin değiştirildiği devir ve ulaşılan maksimum sürat. Aslına bakarsanız şanzıman bu ikilinin ortak noktası.

Minimum tüketim için şehir içinde maksimum süratin 95 km/s'i aşmaması önerilirken Şehir dışında da bu değer 120 km/s. Çoğu ülkede otoyol hız sınırının da 120 km/s olması sayesinde otomobil üreticileri zaten bu sınırları kendi avantajlarına kullanıyor. Araçlar en üst vitesteysen minimum tüketimi sağlayacak devirlerde yaklaşık 120 km/s sürat yapıyor.

Bu optimum devir değerleri de Enerji Takımı tarafından benzinli ve LPG'li araçlarda 2.500, Diesel motora sahip otomobillerdeyse 2.000 devir/dak olarak verilmiş. Özellikle hızlanmalarda bu devirlerin üzerine çıkmadan vites değiştirmek tüketim değerlerine olumlu yansıyacakken en üst viteste de bu devir seviyesinin üzerine çıkmamak hem cebe hem de çevreye daha faydalı olacaktır.

Otomatik şanzımanlarda dikkat edilmesi gereken şeyse gaz pedalı açısı. Özellikle sürekli değişken oranlı üniteler (CVT) doğrudan gaz pedalı açısına göre motor devri ayarı yaptıklarından yakıt ekonomisi konusunda yine sürücüye iş düşüyor.

Bir sonraki konumuz: Araç Bakımı.

Enerji Verimli Ulaşım: Toplu taşıma

Hatırlarsanız geçtiğimiz hafta, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından lansmanı yapılan Enerji Takımı projesini sizlere tanıtmıştım. Türkiye'ye 2023 yılına kadar 150 milyar TL kazandırması planlanan projenin yeni ayağı olan Enerji Verimli Ulaşım için ben de bir "Yarı sosyal sorumluluk projesi"ne katılmaya karar verdim.

Konu ulaşım olduğunda enerji verimliliği alanında yapılacak şey çok. Üstelik alınabilecek önlemlerin büyük çoğunluğu hiçbirimize yabancı değil. Dolayısıyla notlarım daha çok birer hatırlatma olarak görev yapacak.

Ulaşımda harcanan enerji miktarını aşağıya çekmek için yapılabileceğimiz ilk şey belki de en bariz olanı; bireysel araçlarımızı mümkün olduğunca kullanmamak. Özellikle büyük şehirlerde zaman kaybına neden olan trafikten hem kaçmak hem de oluşan trafiği azaltmak için tercih edilebileceğimiz bu yöntem çoğu zaman cebinize de daha faydalı. Toplu taşımanın en konforlu ulaşım şekli olmadığı malum olsa da özellikle raylı sistemlerin dakikliği, yoğun saatlerde bu handikapın önüne rahatça geçebiliyor.

Taşınan kişi sayısına bölündüğünde yakıt tüketimi otomobillerden çok daha aza denk gelen toplu taşıma araçlarının haricinde bu yöntemi kullanamayacak durumda olanlarınız için de benim bir önerim olacak. Özellikle büyük firma çalışanlarından şirkete yakın oturanların tercih ettiği bireysel ulaşım araçlarını paylaşabilirsiniz. Yakınlarda oturan iş arkadaşlarının tek otomobille ulaşım sağlamaları hem toplam yakıt tüketimini hem de trafiği azaltacağı gibi yolculuğu daha eğlenceli bir hale getirecektir. Şahsen ben, tek başıma olmaktansa yanımda konuşabileceğim birisi veya birileri olmasını tercih ederim. Özellikle de trafikte.

Bir sonraki konumuz: Hız Sınırları